Şavşat ve Kültür-Sanat Öyküler

Şenkoy Mutluca (Matigil) Efsanesi

Mustafa Zengin

Şavşatın Oltu’ya bağlı olduğu dönemlerde Matioğlu denen şahıs Ahıska bölgesinden Vahla’nın Cumatel köyüne göç eder.

Cumatel köyünün yakınındaki Agarada ermeni uçiteli (öğretmen) Matioğlunun kızına aşık olur.

Uçitel Matioğlundan kızı ister fakat Matioğlu ben Uçitele kızımı veremem diyerek reddeder.

Bunun üzerine Uçitel (öğretmen), kamandara (yüzbaşı) haber verir. O zamanki kanunlara göre kız kimi isterse kızın ailesi kızını ona vermek mecburiyetindeymiş. Kamandar olayı çözmek ve kızın fikrini almak için Cumitel köyüne gelir. Bunu farkeden kız babasına sarılarak

-Beni bunlara teslim etme ben uçiteli istemiyorum diye feryat eder.

Kızın kendisini istemediğini anlayan uçitel bu defa kızı kaçırmaya yeltenir. Çıkan kargaşada Matioğlu Uçiteli yaralar ve Cumitel Köyünden kaçarak GÖÇALENTGER (şimdiki Matigil) denilen yere yerleşir.

Yerleştiği bölgede geçimini sağlamak için olumsuz yollara başvurur.

Anlatılana göre bu zamanlarda; Oltuda yaşayan bir kişi atına binerek Ahıskada bulunan kız kardeşini ziyaret için Top Yolu’nu takip ederek yola koyulur. Akşamları bazen hanlarda bazen de köylerde misafir olur. Yine yoluna devam ederken Matioğlunun bulunduğu yere gelince akşam olur ve Matioğluna misafir olur.

Misafirin bohçasında değerli eşyaların olduğunu farkeden Matioğlu, Sabahleyin erkenden kalkar ve misafirin geçeceği yolu Didvel’de (yer adı) keser. Yolcu oraya gelince Başı bozuk tüfekle yolcuyu öldürür. Fakat atı yakalayamaz.

At geriye döner evine gelir. Beyinin gelmediğini farkeden kadın durumu fakeder ve yanına birkaç kişiyi alarak at ile yola koyulur. Atın uğradığı yerlere sorarlar ve bilgi aldıktan sonra yollarına devam ederler. Neticede at Matioğlunun bulunduğu Goçalentgere gelir. Matioğluna sorarlar o inkar eder. At durmayıp Didvel’a gelir (Matioğlunda 1500 metre uzaklıkta) ve orada eşinmeye başlar. Toprak yığınının yeni olması nedeniyle orasını açarlar ki adam oraya gömülmüş.

Kadın Matioğlundan davacı olur fakat elinde yeterli delil olmadığı için Matioğlu kurtulur.

Kadın davacı olur fakat suçlu bulunamaz. Zamanın kurallarına göre böyle durumlarda yüksek yerlere çıkılarak ezan okunurmuş ve yerleşim bölgelerine de davayı görenler yerleştirilerek ezan sesi dinletilirmiş. Ezan sesi nerden duyulursa dava o bölgeden görülürmüş.

Bu nedenle olayın geçtiği yere yakın olarak en yüksek yer Savdiçerin Tepesi seçilmiş ve ezanı dinlemek için de Pınarlının Peranet Mahallesine, Çoraklının Kadaget Mahallesine ve Yoncalı (Sıhıya) ya görevliler yerleştirilmiş.

Ezan okunmuş ve Peranetten duyulumuş böylece dava Peranetten görülerek kan bedeli olarak ta Balvana denilen yer kadına verilmiş.

Kadın, Oltudan orası uzak olduğu için aldığı yeri geriye iade etmiş.

İşte efsane böyle; Şenköy’ün Matioğlu(Mutluca) mahallesinin adı bu zamandan kaldığı söylenir.

Didveldeki Garip Mezarı da Oltulu Şahsa ait olduğu anlatılır. 26/10/2005

NOT:BU BİLGİYİ RAHMETLİ DEDEM MEHMET ZENGİN (MARANGOZ TIĞ MAKİNESİNİN MİMARI)’ DEN ALDIM. KENDİSİNİ RAHMETLE VE MİNNETLE ANIYORUM

MUSTAFA ZENGİN

(Emin Ustanın Torunu Süleyman Oğlu)

EĞİTİMCİ

Bu İçerik 167 Kez Görüntülendi

Kültür Öyküler Üye Listesi