Merkez Bankası"na göre, Türkiye ekonomisi küresel finans piyasalarındaki dalgalanmalardan önemli ölçüde etkilenmemiştir. Gerçekten öyle midir? Belli başlı göstergelere bakarak bu soruyu cevaplamaya çalışalım. Büyüme : GSYİH, geçtiğimiz yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 1.5 artmıştır. GSYİH, 2007 yılının ilk dokuz aylık döneminde yüzde 3.9 oranında artış göstermiştir. 2006 yılının aynı döneminde büyüme hızı, yüzde 6.5 olmuştu. Tarım sektöründeki daralma ile inşaat sektöründeki hızlı düşüş, büyüme oranı üzerinde etkili olmuştur. İmalat sanayiinde kaydedilen artışlar, 2002 yılı ilk çeyreğinden bugüne en düşük oranlı artışlar olmuştur. Yurt içi talep : Dayanıklı tüketim malları üretimi yüzde 13, satışları ise yüzde 8.7 azalmıştır. 2007 yılın ilk on ayı itibariyle dayanıklı tüketim malları satışları yüzde 7 oranında azalmıştır. Otomobil satışları artmış olmasına rağmen henüz 2005 yılı düzeyinin altındadır. İthal otomobil satışları 2007 yılının ilk on ayında yüzde 13 azalmıştır. 2006 yılında yüzde 17.7 oranında artmış olan sabit sermaye yatırımlarındaki artış yüzde 6"ya gerilemiştir. Yatırımların bileşenlerine bakıldığında makine teçhizat yatırımları artarken, inşaat yatırımları gerilemiştir. Krediler: 2007 yılında ılımlı kredi genişlemesi devam etmiştir. Tüketici kredileri içinde konut kredileri ve taşıt kredileri azalırken, ihtiyaç kredilerinde artış ortaya çıkmıştır. Kredi kartlarında ise artış yavaşlayarak da olsa devam etmiştir. İşsizlik: 2007 yılı Ekim ayında işsiz sayısı 90 bin kişi artarak, Türkiye genelinde işsizlik oranı yüzde 9.3, tarım dışı işsizlik oranı ise yüzde 12 olmuştur. Cari işlemler: Cari işlemler açığı, 2007 yılı üçüncü çeyreği itibariyle yıllık bazda GSYİH"nin yüzde 7.6"sına ulaşmıştır. Sermaye hareketleri: Geçtiğimiz yılın ilk on ayında yabancıların Türkiye"de yaptıkları net yatırımlar 16.1 milyar dolarla, 2006 yılına göre çok fazla değişmemiştir. Buna karşılık yurtdışında, Türk vatandaşlarının yaptıkları yatırımlar artmış, sonuç olarak net doğruda yatırımlar azalmıştır. Ancak 2006 yılına göre esas daralma portföy yatırımlarında olmuştur. Tablodan izlenebileceği gibi, 2006 yılında 7.1 milyar dolar olan net portföy yatırımları 2007 yılında 3.6 milyar dolara düşerek, yarı yarıya azalmıştır. Buna karşılık borçlanma senetlerinin alımı biçimindeki sermaye girişlerinde önemli bir daralma vardır. Yabancılar 2006 yılında 7.6 milyar dolarlık devlet iç borçlanma senedi satın aldıkları halde, bu kapsamdaki sermaye girişi, 2007 yılında 800 milyon dolara düşmüştür. Diğer yatırımlar biçimindeki sermaye girişlerinde yüzde ıoo"lük bir artış vardır. Bu kalemdeki artışın yüzde yetmişlik kısmı, mali kesim dışındaki özel sektörün kullandığı yurtdışı kredilerden kaynaklanmaktadır. Bankacılık kesimi aracılığıyla gelen sermaye girişleri 2006 yılına göre azalma göstermiştir. Hükümet ise on aylık süre içinde 3.8 milyar dolarlık kredi geri ödemesinde bulunmuştur. Küresel finans piyasalarındaki dalgalanmaların yarattığı belirsizlikler, bir süredir, Türkiye ekonomisini etkilemektedir. Durgunluğu aşmak ve küresel dalgalara karşı durmak için başta ABD olmak üzere gelişmiş ülkeler genişleyici politikaları devreye sokarken, on yıldır IMF programı izlemekte olan Türkiye ekonomisine daha sıkı para ve maliye politikaları uygulaması önerilmektedir. Oğuz Esen