Dünyada baÅŸta Kanada olmak üzere birçok ülkede üretimi yapılan ve 'mavi altın' olarak bilinen likapanın, daha çok bilinen adıyla yaban mersininin, DoÄŸu Karadeniz Bölgesi'nin yüksek rakımlı ve meyilli kesimlerinde yetiÅŸtirilebildiÄŸi bildirildi. Türkiye'de DoÄŸu Karadeniz Bölgesi'nin iklim özeliklerinde yetiÅŸebilen ve mavi altın olarak anılan 'likapa', diÄŸer adıyla yaban mersini yeterince tanınmıyor. Likapa ile ilgili araÅŸtırmalar yapan Samsun 19 Mayıs Ãœniversitesi (OMÃœ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Ãœyesi Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Çelik, likapanın DoÄŸu Karadeniz Bölgesi yaylalarında yabani formları bulunan ve halk arasında ligarba, çera, lifos, çalı çiçeÄŸi, çay üzümü, çoban üzümü gibi mahalli isimlerle anılan bir meyve olduÄŸunu söyledi. Likapanın, bölgenin yüksek rakımlı daÄŸ ve meyilli arazilerinde ve asitli topraklarda kolaylıkla yetiÅŸebildiÄŸini belirten Çelik, likapanın yöre halkı tarafından taze olarak reçel ve pekmez yapımında kullanıldığını kaydederek, meyvenin kültürünün yapılması durumunda doÄŸada bulunan formlarına göre daha iri, sulu ve tatlı meyve vermesinin mümkün olduÄŸunu, hastalık ve zararlılara karşı da daha iyi korunma saÄŸlandığını ifade etti. Taze meyve olarak tüketilmesinin yanında meyve suyu sanayiinde, kök, yaprak ve çiçekleri ise ilaç sanayiinde kullanılan likapa C ve A vitamini açısından oldukça zengin bir meyve. Dünyada yılda yaklaşık 207 bin ton üretimi yapılan likapanın kilogramı ABD'de 16 dolardan, ülkemizde ise 6 milyon liradan satılıyor. DoÄŸu Karadeniz Bölgesi'nin iklim ve toprak yapısına uyum saÄŸlayan ve 'mavi altın' olarak adlandırılan likapanın, ağırlıklı olarak çay ve fındık tarımı yapılan bölgede, alternatif bir ürün olabileceÄŸi ifade ediliyor • Yaprak ve kuru meyvelerinden yapılan çay ishal giderici özellik taşımaktadır. • Yaban mersini çayının idrar yolu enfeksiyonlarında antibiyotik etkisi göstermektedir. • Kansere karşı vücudu koruyan enzimleri aktive etmektedir. • Anti kanserojen ve antioksidan özelliÄŸe sahiptir. • YaÄŸlı bileÅŸiklerin vücuttan atılmasını saÄŸlar. • Taze olarak yenildiÄŸinde kanı temizler. • Besleyici olmasına raÄŸmen kalori ve sodyum içeriÄŸi düşüktür. • Kan ÅŸekerini düşürür • Bağırsak metabolizmasını düzenleyen lifli özelliÄŸi vardır. • Kan kolesterolünü düşürür. Pektin içeriÄŸi yüksektir. • Kalp krizi riskini azaltır. • Gece görüş kabiliyetini artırır. • HIV VÄ°RÃœSÃœNÃœN tekrarlanmasını azaltır. • Damar elastikliÄŸi ve gözlerin geçirgenliÄŸini artırır • Vücutta biyoaktif madde olarak kullanılan polifenoller, aktokyaninler, flavanoller ve tanenlerce zengindir. • Kansere karşı savaÅŸan ELLAGIC-ASÄ°T içeriÄŸi oldukça yüksektir. • Diyetlerin saÄŸlıklı ve çok deÄŸerli bir parçasıdır. • Göz yorgunluÄŸunu giderir, miyopluk ve ÅŸeker hastalığından kaynaklanan görme bozukluklarını engeller. KamaÅŸma, kılcal damar çatlaması ve gece körlüğünü ortadan kaldırır. • Kabızlık, bulantı, mide kramplarını ve ülseri önler. • Damar sertliÄŸi oluÅŸumunu engeller. • Varis ve basur’u (hemoroit) iyileÅŸtirir. • SakinleÅŸtirici özelliÄŸi vardır. • Ağız içi yaralarını iyileÅŸtirir. Ä°ltihaplar için dezenfektan özelliÄŸi taşır potasyum içeriÄŸi son derece yüksektir • Gece körlüğünü ortadan kaldırır o 2. Dünya savaşı sırasında Ä°ngiliz Hava Kuvvetleri pilotlarının doktorların önerisiyle bol miktarda yaban mersini reçeli yiyerek gece uçuÅŸlarına çıktıklarını ve yorgun gözlerini dinlendirdiklerini kayıtlardan biliyoruz. Pilotlar, yabanmersini reçeli yedikten sonra gece uçuÅŸlarına çıktıklarında gece görüşlerinde bir düzelme ve iyileÅŸme hissettiklerini sık sık rapor ediyorlardı. o Avrupa ve Amerika’da yabanmersini preparatları gece körlüğü ve diyabetik retinopati ve zayıf kan dolaşımını artırmak için kullanılmaktadır. Almanya’da ise ayrıca, ishal durdurucu olarak da kullanılmaktadır. • Gut ve Romatizma • HIV virüsünün tekrarlanmasını önlüyor. Bizim mosi(moçi) nelere kadirmiÅŸte bilmiyormuÅŸuz.Fransada her markette kaselerin içinde satılıyor moçiler.Bende çocukluÄŸumun burdaki tanıkları diye alıp yiyorum,bir komÅŸumun bahçesinede aÄŸacını alıp ektim.Bir gun marketten moçi alırken bir Fransız arkadaşımla karşılaÅŸtım,benim nerden bildiÄŸimi sordu.Bende ülkemde ve memleketimde olduÄŸunu anlattım.O baÅŸladı faydalarını sıralamaya.Ben faydası için deÄŸil anılarımın tanığı için alıyordum.ArkadaÅŸ yarım saat anlattı,ben abartılı buldum,eve gelince internetten araÅŸtırdım ve Fransız arkadaşım haklıymış.Bende bu ilginç bilgileri sizlerle paylaÅŸmak istedim.Bu yazın mosi(moçi) yiyeceklere afiyet olsun,benim içinde yiyin . NURÅžEN KUMAÅž