Sevgili dostlar bu yazımdada acizane köy evlerini yazmaya çalışacağım hatalarım olursa özür diliyerek yazıma başlıyorum..

Çam köknar ve meyva ağaçları içerisinde kurulmuş, temiz havası, bol suyu olan şirin köylerimiz, orman ve yeşillikler arasında yerleşim yerlerimizdir, doğal dokuya uygun tamamen ahşaptır. , doğa yürüyüşü (trekking) yapmaya elverişlidir. köy çevreleri tamamen çam, pelut panta, köknar, kekik, papatya ve diğer kır çiçekleri ile kaplıdır.

Şavşat ilçemizin birbirinden güzel "61 pare" köyü vardır Tabii ki bu anlatım oralara yapılacak gerçek bir gezinin yerini tutma zköylerimizde akan buz gibi suların burada anlatarak soğukluğunu hissedemezsiniz

şen köy yani şavtada' bal, Yaylalar'da balık,garkılop yani çoraklıda haşlanmış Patates ve kuymak cinal da yani ilıca da cağ kebabı, tibette yani cevizli de peynir eritmesi, sürevanda üzüm, imerhevda dut pekmezi ve pestili yemenin; adını burada sayamayacağımız kadar çok köylerin mesire ve seyirlik yerlerinde yapacağınız gezilerin, teneffüs edeceğiniz mis gibi serin orman havasının, duru sulu, bol köpüklü derelerinde avlayacağınız alabalıkların yerini tutmaz ..............

Genellikle geleneksel evler iki katlı ve kırma çatılıdır. Evlerde kullanılan yapı malzemesi genel olarak ahşaptır. Zemin kat iki ana bölümden oluşur. Arazinin eğimine göre ön bölüm hayvanlara ayrılmıştır. Bu durum ahırlardaki hayvan pisliklerinin gübre olarak biriktirilmesinde kolaylık sağlar. Bazı köy evlerinde diğer bölüm ise taştan yapılmış ocaklı iki odadan oluşur. Bu odalar ev halkının kışın kullandığı mekanlardır. ve alt katta axorla evin bağlantısını sağlayan bir küçük kapı bulunur. Diğer odada ise ocak yanında pilekiler ve soba ekmek aş yapmaya yerıyan bölüm vardır.

Üst kata evin dışındaki bir merdivenle çıkılır. Üst katta ilk dikkati çeken, bölgenin geleneksel yaşam biçiminin yansıdığı bir mekan olan holdur yani avlu. Burası özellikle yazları ev halkının bir araya geldiği konu komşu ile sohbetlerin ve çayların yudumlandığı bölümdür holün iki yanında karşılıklı üç veya dört oda bulunur. her üç taraftada yatmaya ve oturmaya imkan veren oldukça geniş ve alçak sevkiler (seki-söki) vardır özellikle misafir odası ve yatak odası üst katta bulunur .

Ön bölümdeki diğer iki odadan biri ambar yani xalambara da denen ambar olarak kullanılır.. Kışlık bütün yiyecekler, bunlarla ilgili kersan, külek, elek, yayık sitil ve haro yiyeceklerin saklandığı en önemli bölümdür. Tümüyle geçme tahtalardan yapılmış olan bu mekanın girişi holun zemininden yaklaşık 40-50 cm yükseltilmiştir. Bunun da nedeni yiyeceklerin saklandığı bu önemli mekanı dışarıdan gelebilecek olan toz toprak ve hayvanlara karşı korumaktır.

Evi dış cephede üç yönden balkonlar kuşatmaktadır. holun her iki yönde bu balkonlara açılı bu balkonların manzaraya en hakim bölgesine köşki adı verilen dışa doğru taşmış şekilde oturma birimi eklidir. Burası ev halkının ve misafirlerin karşılıklı oturabileceği açık hava mekanıdır.

Cicina yani tuvaletler ise ayvan yani balkon ortasında tabandan açılan tahta bir kapı ile ve merdivenlerle inilir dış cepheye takılmış gibi durur gideri ise ahırın ahbunu yani gubresi ile birleşir...

Zemin katlarda köşeleri birbirine geçen kütükler aynı zamanda taşıyıcı görevi de yüklenir. Bunlar üst katta yerini yine köşeleri geçmeli tahtalara bırakır.

Bölgenin köy evlerinin farklılıkları yöre kültürü, yaşam biçimi, sosyal yapısı, aile bağları ve insanımızın alışkanlıklarını yansıtıyor

Evlerde genelde çok pencere bulunur buda. Yöre insanımızın yaşamını dışarıda geçirmesine karşın evin içindeyken de doğayla bağlarını kesmiyor anlamına geliyor.

Ahşabın Mimarinin Anlamı

Ahşap mükemmel bir yapı malzemesidir. Burada ahşabı çağımız teknolojisinin üstün ürünleri beton ve çelik ile kısaca karşılaştıralım:

Tacoma Dome (A.B.D.) açıklık 162m. Ahşap yüksek bir taşıma gücüne sahiptir 1 kilogram ahşap, 1 kilogram beton ya da çelikten fazla yük taşır. Ahşap ile 250 metrelik açıklar kolonsuz geçilebilmektedir. Bu tip konstrüksyonlarda, ağır olması nedeni ile çelik kullanılamıyor.

Kral Midas'ın mezarından

M.Ö. 800

Ahşap doğa şartlarına ve depreme dayanıklıdır

Hava şartlarına, kimyasallara dayanıklılık bakımından en yüksek notu gene ahşap alıyor. İngiliz Standartlarına göre elektrik ve telekomünikasyon hatlarında kullanılan ahşap direklerin hizmet ömürleri 50, su soğutma kulelerinde kullanılan ahşap dolguların 30, ahşap karayolu köprülerinin ise 50 yıldır. Bu alanlarda beton ve çeliğin ömrü yukarıdaki rakamların yarısına erişebilmektedir. "Karbonatlaşma" sorunu, son yıllara kadar hizmet ömrünün sonsuz olduğuna inanılan "betonarme"ye büyük bir darbe indirmiştir.

Yangından sonra çatıdaki ahşap ve çelik Ahşabın yangına karşı direnci yüksektir Genel kanının aksine ahşabın yangına direnci beton ve çelikten üstündür. Bugün ABD'nde kapalı spor salonu gibi büyük kalabalıkların bulunacağı yerlerin, yangın tehlikesine karşı ahşap karkas olarak inşasına gidilmekte, Almanya'da gene aynı nedenle çelik konstrüksyonlar ahşap kaplanmaktadır. Yangınlar üzerine yapılmış araştırmalar ve derlenmiş istatistikler taşıyıcı olarak kullanılan ahşabın en güvenli malzemelerden biri olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Yangının başlama nedeni hiçbir zaman ahşap değildir ve ısı geçirmeme, kömürleşme özellikleri nedeniyle ahşap-karkas yapının büyük yangınlara ne kadar dayanabileceği kesin olarak hesaplanabilmektedir. Ahşap yapılar yangına 30-90 dakika dayanabilecek şekilde tasarlanabiliyor. Ancak çıplak çelik konstrüksyon (çeliğin genleşme katsayısının yüksekliği nedeniyle) normal bir yangına ancak 10 dakika dayanabilmekte, yapı ikaz vermeden anında çökmektedir.

Ahşap kaynağı yenilenebilen tek yapı malzemesidir.

Bu özelliği, üretimi ve işlenmesi için az enerji istemesi (aynı miktar alüminyumun ellide biri kadar) dönüşebilir olması ve üstün ısı yalıtım özellikleri ile birleştirilince onu çağımızın çevre ve enerji sorunlarına en iyi cevap veren malzemesi yapıyor. Bilinenin aksine ahşap kullanmak ormanların yaşamasını sağlar . Nitekim ahşabı fazla kullanan ülkelerde orman alanları devamlı çoğalıyor. Greenpeace de doğramada ahşabı öneriyor.

İRFAN YALDUZ